Wycinka drzew po nowelizacji

1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa o zmianie Ustawy o ochronie przyrody, wprowadzając zmiany dotyczące m.in. wycinki drzew na posesjach. Zmiany te mogą rodzić sporo kontrowersji związanych z zasadniczą materią ustawy, jaką jest ochrona przyrody – w tym drzewostanu.

W nowym roku właściciele nieruchomości nie muszą już uzyskiwać zezwoleń na usunięcie drzew lub krzewów, jeżeli te rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podobna sytuacja dotyczy osób, które usuwają drzewa lub krzewy w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego. Wynika to z art. 83f pkt. 3a i 3b znowelizowanej Ustawy o ochronie przyrody. Zmiany te sprzyjają prywatnym właścicielom działek, ale najwięcej mogą na nich skorzystać deweloperzy, o ile uporządkowaniem działki zajmie się prywatny właściciel zanim przeznaczy ją na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Nic się nie zmieniło w przypadku osób, które jedynie są w posiadaniu nieruchomości lub w sytuacji, kiedy wycinka jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zasadą jest tu konieczność uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów; zezwolenia te wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta (w przypadku nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków zezwolenie wydaje wojewódzki konserwator zabytków).

Istnieją także inne sytuacje, w których w celu przeprowadzenia wycinki nie jest niezbędne zezwolenie. Po wszystkich wprowadzonych przez nowelizację zmianach zezwolenie nie jest wymagane, kiedy:

• krzew lub krzewy rosnące w skupisku mają powierzchnię do 25 m²,
• krzewy na terenach pokrytych roślinnością pełnią funkcje ozdobne, urządzone pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin, poza krzewami w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni,
• drzewo, którego obwód pnia na wysokości 130 cm nie przekracza:
  • 100 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
  • 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew,
• drzewa lub krzewy są usuwane na plantacjach lub w lasach w rozumieniu Ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
• usuwane są drzewa lub krzewy owocowe, poza tymi rosnącymi na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni,
• drzewa lub krzewy są usuwane w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych,
• drzewa lub krzewy są usuwane na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, z wału przeciwpowodziowego i terenu w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału,
• usuwane są drzewa lub krzewy, które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, na podstawie decyzji właściwego organu,
• usuwane są drzewa lub krzewy stanowiące przeszkody lotnicze, na podstawie decyzji właściwego organu,
• drzewa lub krzewy są usuwane na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrzeby związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych,
• drzewa lub krzewy są usuwane z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową,
• drzewa lub krzewy są usuwane w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000,
• drzewa lub krzewy są usuwane w ramach prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia,
• drzewa lub krzewy stanowią złomy lub wywroty usuwane przez:
  • jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właścicieli urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, zarządców dróg, zarządców infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu,
  • inne podmioty lub osoby, po przeprowadzeniu oględzin przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, potwierdzających, że drzewa lub krzewy stanowią złom lub wywrot,
• drzewa lub krzewy należą do gatunków obcych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 2f ww. ustawy.

Tę listę może w drodze uchwały, stanowiącej akt prawa miejscowego, rozszerzyć Rada Gminy, biorąc pod uwagę ustawowe przesłanki. W pracach nad jej uchwaleniem powinno wziąć udział społeczeństwo. Ustawa jednak nie nakłada obowiązku sporządzenia i wydania takiej uchwały, a jedynie daje organom samorządu terytorialnego taką możliwość.

Zgodnie z ustawą zmieniły się także wysokości opłat, jakie należy uiścić za usunięcie drzew i krzewów. Opłata jest naliczana w zezwoleniu na wycinkę drzew lub krzewów, zatem dotyczy wyłącznie osób, które muszą mieć takie zezwolenie.

• W przypadku drzew opłatę oblicza się mnożąc liczbę centymetrów obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm przez stawkę opłaty.
• W przypadku krzewów opłatę oblicza się mnożąc liczbę metrów kwadratowych powierzchni gruntu pokrytej usuwanymi krzewami przez stawkę opłaty.

Stawkę opłaty określa Rada Gminy w drodze uchwały. Nie może ona jednak przekraczać 500 zł dla drzew i 200 zł dla krzewów (są to stawki maksymalne, które stosuje się w przypadku kiedy Rada Gminy nie wyda stosownej uchwały).

Istnieje jeden wyjątek od przyjętego wcześniej twierdzenia: sytuacja, gdy w celu usunięcia drzewa lub krzewu niezbędne jest zezwolenie, ale nie trzeba uiszczać za to opłaty. Dzieje się tak wówczas, gdy drzewo, którego obwód pnia jest mierzony na wysokości 130 cm i nie przekracza:

• 120 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego, lub
• 80 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew

– w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Natomiast w przypadku krzewu lub krzewów rosnących w skupiskach, pokrywających grunt o powierzchni do 50 m², w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania innego niż rolnicze, zgodnego z przeznaczeniem terenu, określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Podobnie jak w przypadku listy wskazującej, kiedy można drzewo lub krzew usunąć bez zezwolenia, także tutaj Rada Gminy może wskazać dodatkowe sytuacje, kiedy uiszczenie powyższej opłaty nie będzie wymagane.

Ustawa przewiduje także sytuacje kiedy wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wymierzyć administracyjną karę pieniężną. Za usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia,  usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości lub zniszczenie drzewa lub krzewu kara ma wysokość dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu (o której była mowa wyżej), a w przypadku, w którym usunięcie drzewa lub krzewu jest zwolnione z obowiązku uiszczenia opłaty, administracyjną karę pieniężną ustala się w wysokości takiej opłaty, która byłaby ponoszona, gdyby takiego zwolnienia nie było.